Problematykę dostępu do informacji publicznej reguluje ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. z 2020 r. poz. 2176).
Co to jest informacja publiczna?
Każda informacja o sprawach publicznych stanowi informację publiczną w rozumieniu ustawy i podlega udostępnieniu na zasadach i w trybie określonych w tej ustawie.
Jeśli w Biuletynie Informacji Publicznej nie zawarto informacji, których szukasz, wówczas możesz wystąpić do odpowiedniego organu z wnioskiem o dostęp do informacji publicznej.
Kto może wystąpić o dostęp do informacji publicznej?
Każdemu przysługuje prawo dostępu do informacji publicznej.
Jednak, prawo do informacji publicznej podlega ograniczeniu:
- ze względu na prywatność osoby fizycznej lub tajemnicę przedsiębiorcy;
- w zakresie i na zasadach określonych w przepisach o ochronie informacji niejawnych oraz o ochronie innych tajemnic ustawowo chronionych (np. tajemnica skarbowa, radcowska, medyczna).
Kto ma obowiązek udostępnienia informacji publicznej?
Obowiązek udostępniania informacji publicznej nałożony został na władze publiczne oraz inne podmioty wykonujące zadania publiczne, w szczególności:
- organy władzy publicznej;
- organy samorządów gospodarczych i zawodowych;
- podmioty reprezentujące zgodnie z odrębnymi przepisami Skarb Państwa;
- podmioty reprezentujące państwowe osoby prawne albo osoby prawne samorządu terytorialnego oraz podmioty reprezentujące inne państwowe jednostki organizacyjne albo jednostki organizacyjne samorządu terytorialnego;
- podmioty reprezentujące inne osoby lub jednostki organizacyjne, które wykonują zadania publiczne lub dysponują majątkiem publicznym, oraz osoby prawne, w których Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub samorządu gospodarczego albo zawodowego mają pozycję dominującą w rozumieniu przepisów o ochronie konkurencji i konsumentów;
- organizacje związkowe i pracodawców, reprezentatywne w rozumieniu ustawy z dnia 24 lipca 2015 r. o Radzie Dialogu Społecznego i innych instytucjach dialogu społecznego (Dz.U. z 2018 r. poz. 2232 oraz z 2020 r. poz. 568), oraz partie polityczne.
Co do zasady dostęp do informacji publicznej jest bezpłatny
Jeżeli jednak w wyniku udostępnienia informacji publicznej na wniosek, organ/urząd/podmiot miałby ponieść dodatkowe koszty związane ze wskazanym we wniosku sposobem udostępnienia lub koniecznością przekształcenia informacji w formę wskazaną we wniosku – możliwe jest pobranie od wnioskodawcy opłaty w wysokości odpowiadającej tym kosztom.
Wniosek o udostępnienie informacji publicznej, nieudostępnionej w Biuletynie Informacji Publicznej można składać:
1) w formie elektronicznej:
– na adres poczty elektronicznej (podany np. w BIP),
– za pośrednictwem elektronicznej platformy usług administracji publicznej (ePUAP);
2) w formie pisemnej:
– listownie za pośrednictwem operatora pocztowego na adres wybranego urzędu,
– bezpośrednio poprzez złożenie wniosku w siedzibie urzędu.
Elementy niezbędne wniosku to:
− oznaczenie wnioskodawcy
– wskazanie osoby od której pochodzi wniosek,
− umieszczenie adresu wnioskodawcy (lub danych teleadresowych: mail, nr telefonu),
− jasne sformułowanie, z którego wynika, co jest przedmiotem wniosku,
− wskazanie w jakiej formie oczekuje się odpowiedzi,
− złożenie podpisu.
Termin na rozpatrzenie wniosku o udostępnienie informacji publicznej
Udostępnianie informacji publicznej na wniosek następuje bez zbędnej zwłoki, nie później niż w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku.
Jeżeli informacja publiczna nie może być udostępniona w 14-dniowym terminie, urząd/organ powiadamia w tym terminie o powodach opóźnienia oraz o terminie, w jakim udostępni informację, nie dłuższym niż 2 miesiące od dnia złożenia wniosku.
Sposób udostępniania informacji publicznej na wniosek
Udostępnianie informacji publicznej na wniosek następuje w sposób i w formie zgodnych z wnioskiem, chyba że środki techniczne, którymi dysponuje urząd/organ, uniemożliwiają udostępnienia informacji w sposób i w formie określonych we wniosku.
Jeżeli informacja publiczna nie może być udostępniona w sposób lub w formie określonych we wniosku, urząd/organ powiadomi pisemnie wnioskodawcę o przyczynach braku możliwości udostępnienia informacji zgodnie z wnioskiem i wskaże, w jaki sposób lub w jakiej formie informacja może być udostępniona niezwłocznie.
W takim przypadku, jeżeli w terminie 14 dni od powiadomienia wnioskodawca nie złoży wniosku o udostępnienie informacji w sposób lub w formie wskazanych w powiadomieniu, postępowanie o udostępnienie informacji umarza się.
Odmowa udostępnienia informacji publicznej
Odmowa udostępnienia informacji publicznej następuje w drodze decyzji.
Od decyzji o odmowie udostępnienia informacji publicznej (a także o umorzeniu postępowania), przysługuje odwołanie, które wnosi się na zasadach określonych w Kodeksie postępowania administracyjnego (Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego, Dz. U. z 2021 r. poz. 735). Termin na złożenie odwołania wynosi 14 dni od dnia doręczenia decyzji stronie.
Np. gdy otrzymamy odmowę udostępnienia informacji od Prezydenta Miasta Białegostoku, to odwołanie wnosimy do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Białymstoku za pośrednictwem Prezydenta Miasta Białegostoku.
Jeśli wnioskowaliśmy do ministra o udostępnienie informacji publicznej i otrzymaliśmy decyzję odmowną, wówczas przysługuje wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy na zasadach dotyczących odwołań o decyzji.